Bazen yalnız hissedersin kendini
Bir dost arar gözlerin
Gördüğün zaman, dünyalar senin olur
İçin dolar, kalbin atışı hızlanır
Yalnızlığını unutursun
Beklersin
Sana, “seni seviyorum”, demesini
Beklersin,
Sana içten bir “canımmm” demesini
İçten bir “canım” demenin;
Kaç tane “seni seviyorum” ettiğini
Hiç düşündün mü?
4 Kasım 2009 Çarşamba
21 Ekim 2009 Çarşamba
KİTAPLARIM İÇİN BU ADRESLERE BAKABİLİRSİNİZ
www.beydegirmeni.blogspot.com
www.halilibrahimden.blogspot.com (Karboğazı Zaferi)
www.mollakerim.blogspot.com (Tarsus'un İşgali ve Kurtuluşu)
www.ermeniyalanlari.blogspot.com
www.kitapsevgidir.blogspot.com
www.mustafakemalkitaplarim.blogspot.com
www.halilibrahimden.blogspot.com (Karboğazı Zaferi)
www.mollakerim.blogspot.com (Tarsus'un İşgali ve Kurtuluşu)
www.ermeniyalanlari.blogspot.com
www.kitapsevgidir.blogspot.com
www.mustafakemalkitaplarim.blogspot.com
19 Ekim 2009 Pazartesi
KİTAPLARIM İÇİN BU SİTELERE BAKABİLİRSİNİZ
www.beydegirmeni.blogspot.com
www.halilibrahimden.blogspot.com (Karboğazı Zaferi)
www.mollakerim.blogspot.com (Tarsus'un İşgali ve Kurtuluşu)
www.ermeniyalanlari.blogspot.com
www.kitapsevgidir.blogspot.com
www.halilibrahimden.blogspot.com (Karboğazı Zaferi)
www.mollakerim.blogspot.com (Tarsus'un İşgali ve Kurtuluşu)
www.ermeniyalanlari.blogspot.com
www.kitapsevgidir.blogspot.com
KİTAP LİSTEM
1)Açıklamalı Atatürk ve Dönemi Kronolojisi (1881-1913) I Vatan ve Hürriyet.
2) Açıklamalı Atatürk ve Dönemi Kronolojisi (1914-1918) II Bir Devletin Çöküşü.
3) Açıklamalı Atatürk ve Dönemi Kronolojisi (1919) III Millî Mücadele.
4) Atatürk’e Etki Eden Olaylar ve Kişiler.
5) Ermeni Olayları Kronolojisi (10 cilt)
6) Ermenilerin Soykırım Yalanı Kronolojisi.
7)Anlayana Sivri Sinek Saz (Veciz sözler).
8) Tarsus’un İşgali ve Kurtuluşu.
9) Karboğazı Zaferi
10)Mütareke ve Millî Mücadele Döneminin Ayrıntıları
ATATÜRK KİTAPLARI
NUTUK-Atatürk: Günümüzün konuşulan diline aslına sadık kalarak sadeleştirilmiştir.
1)Atatürk’ün Okul Günleri.
Atatürk’ün ailesini, okuduğu okulları, öğretmenlerini anlatmaktadır. 64 sayfa.
2)Atatürk’ün İlk Askerlik Günleri Vatan ve Hürriyet.
Atatürk’ün Şam’da askerliğe başlaması, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti, İttihat ve Terakki, İkinci Meşrutiyet, 31 Mart olayı. Kitap olarak 96 sayfa.
3)Dünyayı Aydınlatan Güneş.
Kurtuluş Savaşı şiir, şarkı eşliğinde piyes şeklinde anlatılıyor.
4)Birinci Dünya Savaşı Başlarken.
Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması, Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi, Mustafa Kemal’in savaşa katılma kararı. Kitap olarak 96 sayfa.
5)Çanakkale Savaşı Günlüğü Çanakkale Geçilmez.
Çanakkale Savaşları’nı günü gününe anlatıyor. Kitap olarak 112 sayfa.
6)Atatürk’ün Almanya Seyahati.
Birinci Dünya Savaşı içinde Veliaht Vahdettin Efendi ile Almanya’ya yapılan gezi anlatılıyor. Kitap olarak 96sayfa.
7)19 Mayıs 1919 Millî Mücadele Başlarken.
Atatürk’ün Ordu Müfettişi olarak atanması, Millî Mücadele’nin başlaması, Amasya Genelgesi. Kitap olarak 144sayfa.
8)Erzurum Kongresi.
Kongre öncesi ve sonrası anlatılıyor. Kitap olarak 112 sayfa.
9) Belgeler Işığında Sivas Kongresi.
Kongre öncesi ve kararları anlatılıyor. Kitap olarak 128 sayfa.
10) 23 Nisan 1920 TBMM Açıldı.
Meclis’in açılışının hikâyesini anlatılıyor. 144 sayfa.
11) Bir Kara Gün: İzmir’in İşgali.
İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi, Türkler, Yunanlılar, İtalyanlar, İngilizler, Fransızlar açısından anlatılıyor. Kitap olarak 96 sayfa.
12) İstiklal Marşı Nasıl Yazıldı?
İstiklal Marşı’nın yazılış hikâyesi ve Meclis’te kabul edilişi piyes şeklinde aktarılıyor.
100 TEMEL ESER LİSTESİ
1. Dede Korkut Hikâyeleri.
2. Mesnevisinden Seçme Hikâyeler.
4. Karagöz ile Hacivat.
4. Vatan Yahut Silistre. (Namık Kemal)
5. Ömer’in Çocukluğu. (Muallim Naci)
6. Şermin. (Tevfik Fikret)
7. Altın Işık. (Ziya Gökalp)
8. Yalnız Efe. (Ömer Seyfettin)
9. Arif Nihat Asya’dan Seçme Şiirler.
10. Tiryaki Sözleri. (Cenap Şahabettin)
11. Falaka. (Ahmet Rasim)
12. Türkçede Deyimler.
13. Türk Atasözlerinden Seçmeler.
14. Küçük Prens. (A. De Exupery)
15. Oliver Twist. (Charles Dickens)
16. Alice Harikalar Ülkesinde. (LCarrol)
17.Güliver'in Gezileri (Swift)
18. Define Adası. (Robert Louis Stevenson)
19. Robin Hood. (Howard Pyle)
20. Tom Sawyer. (Mark Twain)
21. Ezop Masalları
22. Andersen Masalları - 1
23. Andersen Masalları - 2
24. Üç Silahşörler. (Alexander Dumas)
25. La Fontaine’den Seçmeler(La Fontaine)
26. Pinokyo(Carlo Collodi)
27. 80 Günde Dünya Seyahati. (Jules Verne)
28. İnci. (John Steinbeck)
29. Peter Pan. (James Matthew)
30. Mutlu Prens. (Oscar Wilde)
31. Heidi. (Johanna Styri)
32. İnsan Ne ile Yaşar. (Leo Tolstoy)
33. Hikâyeler. (Anton Çehov),
34. Değirmenimden Mektuplar. (ADaudet)
35. Pollyanna. (Elaanor Porter)
36.Sait Faik Abasıyanık'tan Seçme Hikâyeler
37. Köroğlu
38. Keloğlan
39. Tekerlemeler
40. Türk Bilmecelerinden Seçmeler
ŞAİRLER
1)Vatan Şairi Namık Kemal.
2)Millî Şair Mehmet Emin Yurdakul.
3)İstiklal Marşı Şairi M. Akif Ersoy.
4)Bayrak Şairi Arif Nihat Asya.
5)Tevfik Fikret.
6)Yahya Kemal Beyatlı
7)Hüseyin Nihal Atsız.
8)Necip Fazıl Kısakürek.
9)Ziya Gökalp.
10)Behçet Kemal Çağlar
11)Fazıl Hüsnü Dağlarca
12) Faruk Nafiz Çamlıbel
13) Cahit Sıtkı Tarancı
14) Orhan Seyfi Orhon
HALK ŞAİRLERİ VE TASAVVUF SERİSİ
1)Mevlana, Mesneviden Seçmeler
2)Hacı Bektaşı Veli,
3)Yunus Emre,
4)Köroğlu.
5)Karacaoğlan
6)Dadaloğlu
7)Kaygusuz Abdal
8)Kul Himmet
9)Gazi Âşık Hasan Dede
10)Pir Sultan Abdal
1- Atasözleri Sözlüğü.
2-Deyimler Sözlüğü.
3-Belirli Günler.
4-Masal Sofrası
5-Ünitelere Göre Güzel Sözler ve Şiirler.
6-Sevgisizler Ülkesi.
7-İnsan Sevgiyle Yaşar
8-Fatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un Fethi.
9-Sözlük.
10-İmla Kılavuzu.
1., 2., 3. Sınıflar için 16 sayfa renkli 40 adet ATATÜRK Serisi kitabı
2) Açıklamalı Atatürk ve Dönemi Kronolojisi (1914-1918) II Bir Devletin Çöküşü.
3) Açıklamalı Atatürk ve Dönemi Kronolojisi (1919) III Millî Mücadele.
4) Atatürk’e Etki Eden Olaylar ve Kişiler.
5) Ermeni Olayları Kronolojisi (10 cilt)
6) Ermenilerin Soykırım Yalanı Kronolojisi.
7)Anlayana Sivri Sinek Saz (Veciz sözler).
8) Tarsus’un İşgali ve Kurtuluşu.
9) Karboğazı Zaferi
10)Mütareke ve Millî Mücadele Döneminin Ayrıntıları
ATATÜRK KİTAPLARI
NUTUK-Atatürk: Günümüzün konuşulan diline aslına sadık kalarak sadeleştirilmiştir.
1)Atatürk’ün Okul Günleri.
Atatürk’ün ailesini, okuduğu okulları, öğretmenlerini anlatmaktadır. 64 sayfa.
2)Atatürk’ün İlk Askerlik Günleri Vatan ve Hürriyet.
Atatürk’ün Şam’da askerliğe başlaması, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti, İttihat ve Terakki, İkinci Meşrutiyet, 31 Mart olayı. Kitap olarak 96 sayfa.
3)Dünyayı Aydınlatan Güneş.
Kurtuluş Savaşı şiir, şarkı eşliğinde piyes şeklinde anlatılıyor.
4)Birinci Dünya Savaşı Başlarken.
Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması, Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi, Mustafa Kemal’in savaşa katılma kararı. Kitap olarak 96 sayfa.
5)Çanakkale Savaşı Günlüğü Çanakkale Geçilmez.
Çanakkale Savaşları’nı günü gününe anlatıyor. Kitap olarak 112 sayfa.
6)Atatürk’ün Almanya Seyahati.
Birinci Dünya Savaşı içinde Veliaht Vahdettin Efendi ile Almanya’ya yapılan gezi anlatılıyor. Kitap olarak 96sayfa.
7)19 Mayıs 1919 Millî Mücadele Başlarken.
Atatürk’ün Ordu Müfettişi olarak atanması, Millî Mücadele’nin başlaması, Amasya Genelgesi. Kitap olarak 144sayfa.
8)Erzurum Kongresi.
Kongre öncesi ve sonrası anlatılıyor. Kitap olarak 112 sayfa.
9) Belgeler Işığında Sivas Kongresi.
Kongre öncesi ve kararları anlatılıyor. Kitap olarak 128 sayfa.
10) 23 Nisan 1920 TBMM Açıldı.
Meclis’in açılışının hikâyesini anlatılıyor. 144 sayfa.
11) Bir Kara Gün: İzmir’in İşgali.
İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi, Türkler, Yunanlılar, İtalyanlar, İngilizler, Fransızlar açısından anlatılıyor. Kitap olarak 96 sayfa.
12) İstiklal Marşı Nasıl Yazıldı?
İstiklal Marşı’nın yazılış hikâyesi ve Meclis’te kabul edilişi piyes şeklinde aktarılıyor.
100 TEMEL ESER LİSTESİ
1. Dede Korkut Hikâyeleri.
2. Mesnevisinden Seçme Hikâyeler.
4. Karagöz ile Hacivat.
4. Vatan Yahut Silistre. (Namık Kemal)
5. Ömer’in Çocukluğu. (Muallim Naci)
6. Şermin. (Tevfik Fikret)
7. Altın Işık. (Ziya Gökalp)
8. Yalnız Efe. (Ömer Seyfettin)
9. Arif Nihat Asya’dan Seçme Şiirler.
10. Tiryaki Sözleri. (Cenap Şahabettin)
11. Falaka. (Ahmet Rasim)
12. Türkçede Deyimler.
13. Türk Atasözlerinden Seçmeler.
14. Küçük Prens. (A. De Exupery)
15. Oliver Twist. (Charles Dickens)
16. Alice Harikalar Ülkesinde. (LCarrol)
17.Güliver'in Gezileri (Swift)
18. Define Adası. (Robert Louis Stevenson)
19. Robin Hood. (Howard Pyle)
20. Tom Sawyer. (Mark Twain)
21. Ezop Masalları
22. Andersen Masalları - 1
23. Andersen Masalları - 2
24. Üç Silahşörler. (Alexander Dumas)
25. La Fontaine’den Seçmeler(La Fontaine)
26. Pinokyo(Carlo Collodi)
27. 80 Günde Dünya Seyahati. (Jules Verne)
28. İnci. (John Steinbeck)
29. Peter Pan. (James Matthew)
30. Mutlu Prens. (Oscar Wilde)
31. Heidi. (Johanna Styri)
32. İnsan Ne ile Yaşar. (Leo Tolstoy)
33. Hikâyeler. (Anton Çehov),
34. Değirmenimden Mektuplar. (ADaudet)
35. Pollyanna. (Elaanor Porter)
36.Sait Faik Abasıyanık'tan Seçme Hikâyeler
37. Köroğlu
38. Keloğlan
39. Tekerlemeler
40. Türk Bilmecelerinden Seçmeler
ŞAİRLER
1)Vatan Şairi Namık Kemal.
2)Millî Şair Mehmet Emin Yurdakul.
3)İstiklal Marşı Şairi M. Akif Ersoy.
4)Bayrak Şairi Arif Nihat Asya.
5)Tevfik Fikret.
6)Yahya Kemal Beyatlı
7)Hüseyin Nihal Atsız.
8)Necip Fazıl Kısakürek.
9)Ziya Gökalp.
10)Behçet Kemal Çağlar
11)Fazıl Hüsnü Dağlarca
12) Faruk Nafiz Çamlıbel
13) Cahit Sıtkı Tarancı
14) Orhan Seyfi Orhon
HALK ŞAİRLERİ VE TASAVVUF SERİSİ
1)Mevlana, Mesneviden Seçmeler
2)Hacı Bektaşı Veli,
3)Yunus Emre,
4)Köroğlu.
5)Karacaoğlan
6)Dadaloğlu
7)Kaygusuz Abdal
8)Kul Himmet
9)Gazi Âşık Hasan Dede
10)Pir Sultan Abdal
1- Atasözleri Sözlüğü.
2-Deyimler Sözlüğü.
3-Belirli Günler.
4-Masal Sofrası
5-Ünitelere Göre Güzel Sözler ve Şiirler.
6-Sevgisizler Ülkesi.
7-İnsan Sevgiyle Yaşar
8-Fatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un Fethi.
9-Sözlük.
10-İmla Kılavuzu.
1., 2., 3. Sınıflar için 16 sayfa renkli 40 adet ATATÜRK Serisi kitabı
BİLMECELER
Bilmece, Türk Folklorunda önemli bir yer işgal eder. Türkiye’nin her "bölgesinin kendine has bilmeceleri olduğu gibi herkesçe bilinen bölgeler arası bilmeceler de vardır. Bölge bilmeceleri, o bölgenin dil, coğrafi durum, iklim, gelenekler ve halkın muhayyilesinde silinmeyen Türk Kültürünün tesirleriyle ortaya çıkar. Bazı bilmeceler, (bilmece olarak sorulanlar ise, her bölgede aynı özelliklere sahip oldukları için, birer bölge bilmecesi olmaktan çıkıp bölgeler arası bilmeceler haline gelirler.
Bilmeceler üzerine, "bilgim yoktur" veya "hiç bir tane bilmiyorum" diyen çıkmaz. Her neslin küçükleri, bilmeceleri, nenelerinden, dedelerinden, ana, baba veya diğer akrabalarından duyarak öğrenirler. Bazı toplantılarda veya topluluklarda eğlence olsun diye söylendiği de olur. Bu gibi anlarda bilmediğimiz bir sürü bilmeceler ile karşılaşır, öğreniriz.
Türk Kültürünün zenginliğinden gelen bir özellikle olması gerekir ki, her şey hakkında bir bilmece vardır. Hatta bazıları hakkında birden fazladır. Yıllar önce Tarsus ilçesinin Çiçekli köyünden topladığım bilmeceleri altı bölümde düzenledim:
1- Tabiat ve tabiat olayları ile ilgili bilmeceler.
2- İnsan ve insan uzuvları ile ilgili bilmeceler.
3- Hayvanlar ve onların ürünleri ile ilgili bilmeceler.
4- Bitki ile ilgili bilmeceler.
5- Manevi unsurlar ve diğer bilmeceler.
6- Eşyalar ile ilgili bilmeceler.
1- TABİAT VE TABİAT OLAYLARI İLE İGİLİ BİLMECELER
1) Ay.
Dam üstünde yarım çörek.
2) Ay.
Nar tanesi, nur tanesi,
Dünyamızın bir tanesi.
3) Ay.
Gökte açık pencere,
Kalaylı bir tencere.
4) Buz.
Saçaktan süngü sarkar.
1) Ay.
Dam üstünde yarım çörek.
2) Ay.
Nar tanesi, nur tanesi,
Dünyamızın bir tanesi.
3) Ay.
Gökte açık pencere,
Kalaylı bir tencere.
4) Buz.
Saçaktan süngü sarkar.
5) Dalga.
Deniz üstünde yufka açar.
6) Deniz – ölüm
Köprü kurulmaz
Çare bulunmaz.
7) Denize direk, yumurtaya kulp, göğe direk.
Bizim bahçeye bir karga geldi, gak dedi, guk dedi,
Bu dünyada üç türlü şey yok dedi.
8) Dolu.
Mini mini kuşlar,
Damları taşlar.
9) Gece-Gündüz.
İki arkadaş, birbirini kovalar.
10) Gökyüzü.
Mavi atlas
İğne batmaz
Makas kesmez
Terzi biçmez.
11) Gökyüzü.
Bir çarşafım var, dünyayı kaplar,
12) Gök – yıldız - ay.
Ah minare, minare
Bin bir çiçek bir lale
13) Gök – yer – yıldız - ay
Min, min, minare
Altı, üstü dinare
Bin bir çiçek bir lale.
14) Güneş.
Çalman içine çatırdamadan girer.
15) Güneş.
Suya düşer ıslanmaz.
16) Güneş.
Yerde gezer izi yok,
Havada uçar sesi yok,
Canı var, kanı yok.
17) Güneş-ölüm
Suya düşse paslanmaz,
Etini kessem seslenmez.
18) Kar
Şekere benzer, tadı yok,
Gökte uçar, kanadı yok.
19) Kar.
Adana'dan pamuk gelmiş, alayım dedim, suyu çıktı.
20- Kar
İplik, iplik dökülür,
Yere düşer sökülür.
Dinlemez gönül, hatır,
O herkesi ıslatır.
21) Rüzgâr.
Elsiz ayaksız kapı açılır.
22) Rüzgâr,
Yengemin etekleri,
Süpürür hendekleri.
23) Sel.
Dağdan gelir,
Taştan gelir,
Bir kükremiş
Aslan gelir.
24- Su.
Yeraltında kasan kaynar
25) Şimşek.
Minareden attım kılıcı,
Gökten çıktı bir ucu.
26) Şimşek.
Buradan vurdum kılıcı,
Halep’te oynadı bin ucu.
27) Yağmur.
Dam üstünde takur, tukur,
Yandım kızlar halı dokur.
28) Yıldız.
Benim bir şeyim var, hiç sayılmaz.
29) Yıldız.
Dam üstüne darı saçtım,
Sayamadım eve kaçtım.
30) Yıldız.
Akşam yayarım,
Sabah toplarım.
31) Yıldız.
Biz, biz idik.
Yüz bin tane kız idik,
Gece oldu dizildik,
Gündüz oldu silindik.
İNSAN VE İNSAN UZUVLARI İLE İLGİLİ BİLMECELER
32) Ağız-dil.
Altı mermer,
Üstü mermer,
İçinde bülbül öter.
33) Ağız-dil.
Altı mermer, üstü mermer,
İçinde bir gelin oynar.
34) Ağız-dil.
Altı perçin, üstü perçin,
İçinde şah güvercin.
35) Ağız,diş
Mini, mini fincan,
İçi dolu mercan.
36) Baş. (Kafa ve göz, ağız, kulak, burun)
Yedi delikli tokmak,
Bunu bilmeyen ahmak.
37) Burun.
İki dereden sel gelir, beş kardeş karşılar
38) Cenaze.
Yeraltında kitli sandık.
39) Çiftçi-öküzleri.
On bacaklı, üç canlı.
40) Dil.
Altı mermer, üstü mermer,
İçinde bir garip öter.
41) Dilsiz, sağır (Ağraz).
Dili var söyleyemez,
Kulağı var dinleyemez
42) Diş.
Biz, biz idik,
Otuz iki kız idik.
Ezildik, büzüldük,
İki duvara dizildik.
43) Diş.
Sıra sıra söğütler
Birbirini öğütler.
44) Göz.
Ufacıcık mezar,
Dünyayı gezer.
45) Göz.
Karanlıkta oturur,
Kendini küle batırır
46) Göz.
Altı perçin, üstü perçin,
İçinde şah güvercin.
47) Kız.
Varsa, var, var getir,
Yoksa yalvar getir.
Ellenmemiş nar getir,
Koklanmamış gül getir
43) Kulak.
Kalede kalbur asılı,
İçinde helva basılı.
49) Kulak.
İki kaşık,
Duvarda yapışık
50) Kulak
Etten kantar,
Kırlenti tartar.
51) Ses.
Dereden dereye gölge geçer.
52) Uyku.
Alt hilidi, hilidi,
Aşağı kapının kilidi.
Yatsıdan sonra gelen kim idi?
53) Uyku.
Çarşıdan alınmaz,
Mendile konulmaz,
Ondan tatlı bir şey olmaz.
54) Yüz, kulak
Bir kafada yüz, kulak.
3- HAYVANLAR VE ONLARIN ÜRÜNLERİ İLE İLGİLİ BİLMECELER
55) Arı.
Bir acayip nesne gördüm,
Gökte uçar izi yok.
Sütü helal, eti haram,
Kestim baktım, kanı yok.
56) Arı.
Havada uçar, izi belli değil,
Arapça söyler, sözü belli değil.
57) Arı.
Bir kuş kondu, dilsiz dudaksız.
58) Arı, kovan, bal.
Sayısı sayılmaz,
Yuvası bozulmaz,
Ondan lezzetli
Bir şey olmaz.
59) Arı balı.
Gözenek, gözenek gözleri var,
Beyler yanında sözleri var.
60) Balık.
Gidi gidiver,
O kediyi tutuver,
Ne güzel eti var,
Püsküllü de kuyruğu var.
61) Balık.
Suda Süleyman.
62) Ciğer.
Altı kara, üstü beyaz, ortası düdük, biz onu yedik
63) Ciğer.
Boğazı düdük gibi,
Biz onu yedik, ödük gibi.
64) Dondurma.
Bilmece, bildirmece,
Dil üstünde kaydırmaca.
65) Fare.
Yerden alır, gökte yer.
66) Hindi.
Ma, ma bacaklı
Ma diğer bacaklı
Törpü yüzlü
Göven gözlü
67) Karga.
Yediği gelmez akla
Ne kutudur, ne bakla.
68- Kaplumbağa.
Altı tahta,
Üstü tahta.
İçinde bir
Kara softa.
69) Kaplumbağa.
Altı mermer
Üstü mermer
İçinde bir
Kanlı Ömer.
70- Kaplumbağa,
Altı tahta,
Üstü tahta.
İçinde bir,
Kanlı sahte.
71) Kaplumbağa.
Karşıdan, baktım, bir kara taş,
Yanına gittim bir kara baş.
72) Karınca.
Ata tay mata tay
İnce belli kara tay.
73) Karınca.
Yer altında kaynar kazan
74) Karınca.
Yol üstünde kara ip.
75) Karınca.
Bin kardeş bir eve girdi.
76) Karınca.
Karşıdan baletim bir tane
Yanana vardım bin tane.
77) Keçi boku.
Sandık açılır
Leblebi saçılır
78) Kedi.
Gelişi aslan gibi
Duruşu aslan gibi,
Yayılışı hasır gibi
Sürünür esir gibi.
79) Kedi.
Ocaklıktan sarkıttım,
Mahmut ağayı korkuttum
80- Kedi.
Yüklük üstünde kıllı yumak.
81) Keklik
Alaca, belece,
Kaldırıverdim yamaca
82) Kelebek.
Derede tin, tin, tepede tin, tin,
İliksiz, kemiksiz tin, tin.
83) Kelebek.
Kanadı var kuş değil,
Boynuzu var koç değil.
Keçi değil, koyun değil,
Hiç değil.
84) Kırlangıç.
Kara kaşık,
Duvara yapışık.
85) Koza (İpekböceği).
Arabalar takır, takır,
Babam neden fakir,
İpek ipliğinden halı dokur.
86) Kurbağa.
Metel, metel met atar,
Oturmuş bakla satar.
İnsanın gözüne
Çıldır çıldır bakar.
87) Kurbağa.
Dağda rak, rak
Suda vak, vak
Arşın ayaklı,
Burma bıyıklı.
88) Kuş.
Karşıdan baktım birçok,
Yanına vardım hiç yok.
89) Leylek
İki çubuk makas,
Hokkabaz mı hokkabaz.
90) Leylek.
Sap üstünde beyaz tüyler
91) Nünük.
Canı var, kanı yok
92- Ördek.
Suya düşer ıslanmaz,
Yere düşer paslanmaz
95- Pire.
Karadır katran değil,
Hoplar ama şeytan değil.
94- Salyangoz.
İki yıldız, Gözleri boynuz.
95) Salyangoz.
Çama, semerli eşek çıkar
96) Sıçan.
Kuyruklu kumbara,
Ekin taşır ambara.
97) Sıçan.
Tin, tin yürürsün,
Samur kürkü sürürsün.
Sen bir hanımsın,
Niye yaya yürürsün.
98) Sincap.
Daldan dala,
Kırmızı pala.
99- Sinek.
Şip, şip kaşık,
Duvara yapışık
100- Sümüklü böcek (salyangoz)
Semeri var eşek değil,
Ağaca çıkar insan değil,
Yazı yazar, kâtip değil.
101- Tavşan.
Arşın ayaklı,
Burma bıyıklı.
102) Tavşan.
Git, git, gidiver,
Şu kediyi tutuver,
Ne tatlı eti var,
Püsküllüce kıçı var.
103- Tavşan.
Daldan dala,
Kırmızı pala.
104) Tavşan
Fil firik.
Boynu yirik
105) Tavuk.
Pırıl, pırıl, pırıldar,
Karanlıkta fenerler.
Ömürleri kısadır.
106) Tavuk.
Adı bülbül, sarı sümbül.
107) Tavuk
Sen gidersin, o gider,
Yok onda kaygu keder,
Gündüz onun dostudur;
Gece, onu yok eder.
108) Tavuk.
Kanadı var uçamaz,
Deryalara kaçamaz,
Küçük bir evi var;
Kapısını açamaz
109) Tavuk, horoz.
Kavgadır, galebedir,
Kâhyalar birikmiş, muharebedir
Kürkün devre giyinmiş,
Sakalı iki paredir.
110) Yağ.
Elemez, melemez,
Ocak başına gelemez.
111) Yılan.
Değirmende gök kamış,
Allah, buna bakmamış,
Boynuz kulak takmamış.
112) Yılan.
Yer altında yağlı kayış.
113) Yumurta.
Mini, mini, min taşı,
İçinde beyler aşı,
Pişirirsen aş olur,
Pişirmezsen kuş olur.
114) Yumurta.
Ak saray içinde sarı sultan oturur,
Bunu bilen ölümden kurtulur.
115) Yumurta.
Benim bir kutum var,
İki çeşit otum var.
116- Yumurta.
Hastaya versen canlanır,
Arzu etsen kanlanır.
4 - BİTKİLERLE İLGİLİ BİLMECELER
117) Ağaç.
Uzun, uzun, uz yatar,
Oğlu, kızı düz yatar
Abdala ad takarlar,
Uzun boylusu olur.
118- Ayçiçeği (Güne bakan).
Karşısından baktım ay doğdu
Onu görenler oldu,
Anası kundaktayken,
Kızının kızı oldu.
119) Ayçiçeği.
Çıtır, çıtır yenir,
Buna eğlence denir.
120) Ayva.
Sarı kız sarkıp durur,
Düşeceğim diye korkup durur.
121) Ayva.
Dalda sarı tavuk yatar,
Dal kırılır, yerde yatar.
122) Bağ.
Anası yayvan kadın,
Babası büklüm hoca,
Oğlu sepette gezer,
Kızı gayetçe güzel.
123) Biber.
Yeni gelinin fesi
Acı gelir nefesi.
124) Biber.
Aldım yaktı
Attım yaktı.
125) Börek (ıspanaklı).
Ötesi bayır, berisi bayır,
İçinde bir yeşil çayır.
127) Buğday.
Umutlar, umutlar,
Gökyüzünde bulutlar,
Kurna, kurna su içer,
Boynuzundan yumurtlar.
128) Ceviz.
Ağaç üstünde kitli sandık.
129) Ceviz.
Kuru dalda kız oturur,
Eskisini çıkarmış, çıplak oturur.
130) Çam sakızı.
Gök öküz göğe bakar,
Ağzından ayran akar.
131) Çay,
Soksam köpürür,
Çeksem köpürür.
132) Çay.
Rengi kızıl, şarap değil,
Kışın denge ahbap değil.
133- Çilek.
Alçacık dallı,
Yemesi ballı.
134- Çilek.
Dere, tepe,
Çıngıl küpe
135- Domates.
Yeşil ağaçta kırmızı fincan.
136- Elma,
Pembe dudak,
Al yanak.
137) Fıstık.
Çıtır, çıtır yenir,
Buna eğlence denir.
138) Gül.
Şu karşıya ay doğdu,
Ayı görenler oldu.
Anası eşikteyken,
Babası beşikteyken,
Oğlunun bir oğlu oldu.
139) Haşhaş
Allah'ın işi
Tepesinde dişi
140) Havuç.
Yer altında kırmızı minare.
141) Helva.
Han gördüm, hamam gördüm,
Tuzsuz pişen aş gördüm.
142) Hindistan cevizi
Ne bakıyorsun maymun suratlı, o da Allah yapısı
143) Hindistan cevizi
Attım rafa,
Bir kuru kafa,
Yemesi tatlı,
Maymun suratlı.
144) Hurma.
Sarıdır ayva gibi,
Suludur elma gibi.
145- İğde (Urumide)
Kırmızı yastık,
İçine un bastık.
146) İğde
Bir masalım var: İçi odun pazarı, Ortası un pazarı, Dışı deri pazarı.
147) İğde.
Üç katlı bir dükkânım var: Alt katı marangoz,
İkinci katı kadifeci, üçüncü katı meşinci.
143) İncir.
Meyvesi gülsüz.
149- İncir.
Dışı deri gibi,
İçi darı gibi.
150- İncir.
Evin arkasına teke bağladım,
Boynuzunu köke bağladım.
151- Kabak.
Dışı kitli,
İçi bitli.
152- Kabak.
Uzun, uzun urganlar,
Ucunda bağlı kurbanlar.
153- Kabak.
Elemeden yoğurur,
Gün aşırı doğurur
154- Kahve.
İleri sürdüm kustu,
Geri çektim pustu.
155- Kara dut.
Zerre, zerre dal olur,
Yeşil iken al olur,
Tutacaksan hafif tut,
İki elin kan olur.
156- Kara dut.
Varma güzel yanına,
On parmağın bal olur.
Tutar isen hafif tut,
İki elin kan olur.
157- Karpuz.
Arabadan atladı
Pantolonu patladı.
158- Karpuz.
Benim bir mantom var: Dışı yeşil, içi kırmızı, düğmesi siyah.
159- Karpuz.
Allah yapar yapısını, Kul açar kapısını.
160- Karpuz.
Mantosu yeşil, entarisi kırmızı,
Bil bakalım, bu kimin kızı.
161- Karpuz.
Teptim tekerlendi,
Kestim şekerlendi.
162- Kavun.
Ah gidi âdem,
İçi dağlar badem
163- Kavun, bıçak.
Allah yapar yapısını,
Demir açar kapısını.
164- Keşir (Havuç)
Kırmızı Öküz kalkar,
Ucu yere batar.
165- Keşir,
Yer altında kızıl çivi
166) Kestane.
Dışı kazan karası,
İçi peynir mayası.
167- Kestane,
Alçacık boyu var,
Meşinden donu var.
168- Kestane.
Tencere kaynar,
Kara kız oynar.
169) Kestane.
Bir tarafı un pazarı, Bir tarafı meşin pazarı- 14
170- Kına.
Aldır alası,
Yeşildir çuhası.
Bunu bilmeyen,
Bir eşeğin sıpası
171) Kına,
Nedendir, nedendir,
Çevre kenarı bedendir.
Yeşil koydum, al çıktı,
Bilin kızlar nedendir.
172- Kızılcık.
Dere, tepe,
Çıngıl küpe
173) Kiraz.
Karşıdan baktım, al,
Ağzıma aldım, bal.
174- Kiraz
Dağlar, küpeler,
Şimdiden küpeler.
175- Kiraz.
Beyazla başladım, Yeşille işledim, Kırmızı ile işledim
176— Lahana.
Kat, kat yaprak,
Hazreti toprak,
Ya bunu bilecen,
Ya bu gece ölecen.
177- lahana.
Bahçe içinde dürülü bohça,
178- Lahana.
Kat, kat döşek,
Bunu bilmeyen eşek.
179- Limon
Ufacık fıçıcık,
İçi dolu turşucuk
130- Mercimek.
Mini, mini,
Küçük sini
131- Mercimek,
Fil, fil taşı,
Bilemezsen kıçını kaşı
132- Mercimek.
Alçacık boyu var,
Meşinden donu var
183- Mısır(Darı).
Hanım içerde,
Saçı dışarda.
184- Mısır.
Değirmene gider tadı yok,
Çörek yapar tadı var.
135- Nar.
Sarp kaya üstünde çingil asık,
içinde kavurma basık.
136- Nar.
Çarşıdan aldım bir tane,
Eve getirdim bin tane.
137- Nar.
Taht kurdum, tandır açıldı,
Kırmızı kah saçıldı.
188- Nar.
Osmancıktan sandık gelir,
Sandıkçılar yapamaz.
Arasında boncuk gelir,
Boncukçular dizemez.
Arasında mektup gelir,
Değme kâtip yazamaz.
189) Nar
Fili, fili fincan, içi dolu mercan.
189) Nergiz
Karşıdan baktım ildir ışık,
Yanma vardım, kınalı kaşık.
190) Patates
Yer altında yumrular.
Sarı, sarı kumrular.
191) Patates
Yer altında civcivli tavuk.
192) Patates
Yer altında, sarı yumurta.
193) Patlıcan
Alçacık boylu,
Kadife donlu.
194- Pamuk, çiğit
Benim bir tepem var,
Bir yanma kar yağar,
Bir yanma tolu yağar.
195- Prasa.
Yeraltında saklı dede
196- Sabun.
Bilmece, bildirmece,
El üstünde kaydırmaca.
197- Salatalık (Hıyar).
Ezel ezele gider,
Kökü mezara gider.
Anası kırklıyken,
Oğlu pazara gider.
198- Sarımsak.
Biz kırk kız idik,
Ezildik, büzüldük,
Bir fıçıya dizildik
199) Sigara.
Parasını el alır, Dumanını yel alır,
200) Soğan.
Kat, kat, katmer değil,
Kırmızıdır ama,elma değil.
201- Soğan.
Havaya atarım kırılmaz, Bir yumruğuma dayanmaz,
202- Süpürge.
Het dedim, hüt dedim,
Gel şuraya yat dedim
203- Şeftali.
204- Üzüm.
Bir yanı al,
Bir yanı beyaz
Tadı bal
205) Üzüm.
Benim bir sürü çocuklarım var;
Hepsinin de kökü çöplü.
206- Üzüm.
Alçacık dallı,
Yemesi tatlı.
207- Zeytin.
Şişi katık,
İçi kütük.
5- MANEVİ UNSURLAR İLE İLGİLİ VE DİĞER BİLMECELER
208- Akıl.
Karada bir gemi,
Başındadır yelkeni,
Nedir dümeni,
Bil bunu, göreyim seni
209- Haz. Havva.
Bir gün, bir çocuk doğmuş, ya kişi.
Annesi erkek, kendisi dişi.
210- ( İ ) Harfi.
İstanbul'da bir tane,
İzmir'de iki tane,
Adana'da hiç yok.
211- İstanbul
Lambayı üfledim,"is" dedi,
Tabağa vurdum,"tan” dedi,
Ben de sana "bul" dedim.
212- (N) Harfi var.
Denizin ortasında ne var?
213- Kur'an.
Kat, kat, yaprak,
Kadı Osman toprak
Bunu bilen bilsin,
Bilmeyen ölsün.
214- Kur'an.
Kat, kat ekmek,
Katını bükmek,
Katırın yükü,
Güzel ekmek.
215- Tanrı.
Ev sahibi, mülk sahibi,
Hani bunun ilk sahibi.
6- EŞYALAR İLE İLGİLİ BİLMECELER
216- Altın.
Sarıdır safran gibi,
Okunur Kur'an gibi,
Ya bunu bileceksin,
Ya bu gece öleceksin
217- Altın.
Yeraltında paslanmaz,
Suya düşer ıslanmaz.
213- Araba.
Dağdan gelir, takır, makır,
Ayakları gümüş, bakır.
219- Ateş.
Kara çuval içinde.
220- Ayakkabı
Küçücük mezar,
Dünyayı gezer.
221- Ayakkabı
Bağlarım yürür,
Çözerim durur.
222- Ayna.
Bilmece, bildirmece,
Resim yapar, gündüz, gece
223- Balta.
Kıra gider yalın gibi,
Eve gelir gelin gibi.
224- Balta, balık, tazı, tavşan.
Dağda takıldar,
Suda cıbıldar,
Arşın ayaklı,
Burma bıyıklı.
225- Bardak.
Bir kızım var, geleni, gideni öper
226- Barut.
Helemez, hülemez,
Ocak başına gelemez.
227- Baston,
Ben giderim, o gider,
Önümde tin, tin eder.
228- Bel.
Dam ardında dikili direk.
229- Boncuklu.
Davul var, davulu var,
Düdük var, düdüğü var,
Çalan çalamaz,
Kulağım duymaz.
230- Cezve.
Sürdüm şişti,
Çektim küstü.
231- Çeşme. (Oluk)
Dam ardında gollik tay.
232- Çeşme.
Kulağını büktükçe ağzı sulanır
233- Çift değneği(Meses)
Gündüz akşama kadar et tartar
234- Çift değneği.
Gündüz ete batar, Akşam aya bakar.
235- Çizme.
Kulağından tuttum,
Ucuna kadar ittim.
236- Çorap, ayak
Kıllı ağzını açtı,
Çıplak içine kaçtı.
237- Çömlek.
Tek ayaklı, iki kulaklı.
23S- Davul.
Geriden baktım dağ gibi, Yanına vardım kav gibi.
239- Düdüklü tencere
Bekçi değil düdüğü var,
Hanım değil göbeği var,
Tava değil kulpu var.
240- Ekmek tahtası.
Dört ayaklı, bir kuyruklu,
241- Fitil.
Cam içinde dik durur
242- Güğüm.
At üstünde kara bezengi.
243- Hamam.
Altı taş,
Üstü taş,
İçinde binbir baş.
244- Harita.
Denizi var, suyu yok
Şehri var, insanı yok.
245- Havan.
Şakka da şukka,
Bukka da bukka,
Antika tikka,
Mantika tikka.
246) Ibrık
Benim bir oğlum var, durmadan elime işer.
247- İz
Ben giderim o kalır.
248— İplik fabrikası
Ağırır, ağırır,
Beyaz kuzu doğurur.
249- Kapı.
Gelir leyli, gider leyli,
Bir ayak üstü durur leyli.
250- Kibrit.
Benim bir askerim var, başı kara.
251- Kova (Helke).
Kuru saldım, yaş çıktı.
252- Kömür.
Çarşıdan aldım, simsiyah,
Eve getirdim, kıpkırmızı.
253- Kumbara
Kanadı var uçamaz,
Deryalara kaçamaz.
Küçücük bir evi var
Kapısını açamaz.
254- Küpe.
Etten kantar,
Kırlenti tartar.
255- Lamba.
Benim bir minarem var
Altı deniz, üstünde ateş yanar.
256- Lamba.
Kuyunun içinde mercan.
257- Lamba.
Kuyu, kuyunun içinde,
Suyu, suyunun içinde,
Yılan ağzında kırmızı mercan
258- Mangal.
Altı taş, üstü taş,
İçinde bin bir baş.
259- Mektup.
Süt burada pişti,
Kokusu Halep’e düştü.
260- Mezar.
Yeraltında kitli sandık.
261- Minare.
İçi taş, dışı taş,
Dolaş ha, dolaş.
262- Ocak.
Kara tavuk, karnı yarık.
263- Para.
Bir ufacık mil taşı,
Dolaşır dağı taşı.
264- Para.
Ebemin ak tavuğu,
Yumurtası çok tavuğu.
265- Radyo.
Benim bir kutum var,
Dünyayı anlatır
266- Saat
Çın, çın hamam,
Kubbesi tamam,
Bir gelin aldım,
Babası imam.
267— Saban, Öküz, İnsan
Âdem aklı, geldi taktı; Altı gözlü, on ayaklı.
268- Sabun bezi.
Suda çimer,
Kazığa biner.
269- Satır.
Kara tavuk,
Kıçı yoluk.
270- Sigara kâğıdı
Dağdan attım kırılmadı,
Bir tükmüğüme dayanmadı
271- Somye.
Dört ayaklı,
Tel suratlı.
272- Tabanca.
Namussuz gâvur,
Eline aldın mı bağırır.
273- Terazi.
Altı ayaklı fil,
Ortasında dil.
274- Terazi.
İki çarığı çattım,
Pencereye attım.
275- Tespih.
99 Cemaat, iki müezzin, bir imam.
276- Tüfek.
Dağa gider seslenir,
Eve gelir paslanır.
277- Traktör.
Hele, hele, helesi var,
Başında püskülü var,
Açlığından karnı gider
278- Tren.
Karşıdan baktım dağ gibi,
Yanına vardım ev gibi,
Etekleri ıslık çalıyor,
Kendisi sultan gibi.
279- Tren.
Ufak, ufak odalar,
Birbirini kovalar.
280- Ustura.
Masal, masal, matlamış,
Saç, sakal atlamış.
281- Vapur.
Karşıdan gelişi hıznan,
Gidişi bin yıldıznan.
282- Yatak.
Gece benim, gündüz evin.
283- Yatak.
Gece belada, gündüz kalede.
284- Yol.
Dedemin bir sarığı var, sararım, sararım bitmez.
235- Yuvak (Lo taşı).
Benim bir dedem var, iki deliği var.
Deniz üstünde yufka açar.
6) Deniz – ölüm
Köprü kurulmaz
Çare bulunmaz.
7) Denize direk, yumurtaya kulp, göğe direk.
Bizim bahçeye bir karga geldi, gak dedi, guk dedi,
Bu dünyada üç türlü şey yok dedi.
8) Dolu.
Mini mini kuşlar,
Damları taşlar.
9) Gece-Gündüz.
İki arkadaş, birbirini kovalar.
10) Gökyüzü.
Mavi atlas
İğne batmaz
Makas kesmez
Terzi biçmez.
11) Gökyüzü.
Bir çarşafım var, dünyayı kaplar,
12) Gök – yıldız - ay.
Ah minare, minare
Bin bir çiçek bir lale
13) Gök – yer – yıldız - ay
Min, min, minare
Altı, üstü dinare
Bin bir çiçek bir lale.
14) Güneş.
Çalman içine çatırdamadan girer.
15) Güneş.
Suya düşer ıslanmaz.
16) Güneş.
Yerde gezer izi yok,
Havada uçar sesi yok,
Canı var, kanı yok.
17) Güneş-ölüm
Suya düşse paslanmaz,
Etini kessem seslenmez.
18) Kar
Şekere benzer, tadı yok,
Gökte uçar, kanadı yok.
19) Kar.
Adana'dan pamuk gelmiş, alayım dedim, suyu çıktı.
20- Kar
İplik, iplik dökülür,
Yere düşer sökülür.
Dinlemez gönül, hatır,
O herkesi ıslatır.
21) Rüzgâr.
Elsiz ayaksız kapı açılır.
22) Rüzgâr,
Yengemin etekleri,
Süpürür hendekleri.
23) Sel.
Dağdan gelir,
Taştan gelir,
Bir kükremiş
Aslan gelir.
24- Su.
Yeraltında kasan kaynar
25) Şimşek.
Minareden attım kılıcı,
Gökten çıktı bir ucu.
26) Şimşek.
Buradan vurdum kılıcı,
Halep’te oynadı bin ucu.
27) Yağmur.
Dam üstünde takur, tukur,
Yandım kızlar halı dokur.
28) Yıldız.
Benim bir şeyim var, hiç sayılmaz.
29) Yıldız.
Dam üstüne darı saçtım,
Sayamadım eve kaçtım.
30) Yıldız.
Akşam yayarım,
Sabah toplarım.
31) Yıldız.
Biz, biz idik.
Yüz bin tane kız idik,
Gece oldu dizildik,
Gündüz oldu silindik.
İNSAN VE İNSAN UZUVLARI İLE İLGİLİ BİLMECELER
32) Ağız-dil.
Altı mermer,
Üstü mermer,
İçinde bülbül öter.
33) Ağız-dil.
Altı mermer, üstü mermer,
İçinde bir gelin oynar.
34) Ağız-dil.
Altı perçin, üstü perçin,
İçinde şah güvercin.
35) Ağız,diş
Mini, mini fincan,
İçi dolu mercan.
36) Baş. (Kafa ve göz, ağız, kulak, burun)
Yedi delikli tokmak,
Bunu bilmeyen ahmak.
37) Burun.
İki dereden sel gelir, beş kardeş karşılar
38) Cenaze.
Yeraltında kitli sandık.
39) Çiftçi-öküzleri.
On bacaklı, üç canlı.
40) Dil.
Altı mermer, üstü mermer,
İçinde bir garip öter.
41) Dilsiz, sağır (Ağraz).
Dili var söyleyemez,
Kulağı var dinleyemez
42) Diş.
Biz, biz idik,
Otuz iki kız idik.
Ezildik, büzüldük,
İki duvara dizildik.
43) Diş.
Sıra sıra söğütler
Birbirini öğütler.
44) Göz.
Ufacıcık mezar,
Dünyayı gezer.
45) Göz.
Karanlıkta oturur,
Kendini küle batırır
46) Göz.
Altı perçin, üstü perçin,
İçinde şah güvercin.
47) Kız.
Varsa, var, var getir,
Yoksa yalvar getir.
Ellenmemiş nar getir,
Koklanmamış gül getir
43) Kulak.
Kalede kalbur asılı,
İçinde helva basılı.
49) Kulak.
İki kaşık,
Duvarda yapışık
50) Kulak
Etten kantar,
Kırlenti tartar.
51) Ses.
Dereden dereye gölge geçer.
52) Uyku.
Alt hilidi, hilidi,
Aşağı kapının kilidi.
Yatsıdan sonra gelen kim idi?
53) Uyku.
Çarşıdan alınmaz,
Mendile konulmaz,
Ondan tatlı bir şey olmaz.
54) Yüz, kulak
Bir kafada yüz, kulak.
3- HAYVANLAR VE ONLARIN ÜRÜNLERİ İLE İLGİLİ BİLMECELER
55) Arı.
Bir acayip nesne gördüm,
Gökte uçar izi yok.
Sütü helal, eti haram,
Kestim baktım, kanı yok.
56) Arı.
Havada uçar, izi belli değil,
Arapça söyler, sözü belli değil.
57) Arı.
Bir kuş kondu, dilsiz dudaksız.
58) Arı, kovan, bal.
Sayısı sayılmaz,
Yuvası bozulmaz,
Ondan lezzetli
Bir şey olmaz.
59) Arı balı.
Gözenek, gözenek gözleri var,
Beyler yanında sözleri var.
60) Balık.
Gidi gidiver,
O kediyi tutuver,
Ne güzel eti var,
Püsküllü de kuyruğu var.
61) Balık.
Suda Süleyman.
62) Ciğer.
Altı kara, üstü beyaz, ortası düdük, biz onu yedik
63) Ciğer.
Boğazı düdük gibi,
Biz onu yedik, ödük gibi.
64) Dondurma.
Bilmece, bildirmece,
Dil üstünde kaydırmaca.
65) Fare.
Yerden alır, gökte yer.
66) Hindi.
Ma, ma bacaklı
Ma diğer bacaklı
Törpü yüzlü
Göven gözlü
67) Karga.
Yediği gelmez akla
Ne kutudur, ne bakla.
68- Kaplumbağa.
Altı tahta,
Üstü tahta.
İçinde bir
Kara softa.
69) Kaplumbağa.
Altı mermer
Üstü mermer
İçinde bir
Kanlı Ömer.
70- Kaplumbağa,
Altı tahta,
Üstü tahta.
İçinde bir,
Kanlı sahte.
71) Kaplumbağa.
Karşıdan, baktım, bir kara taş,
Yanına gittim bir kara baş.
72) Karınca.
Ata tay mata tay
İnce belli kara tay.
73) Karınca.
Yer altında kaynar kazan
74) Karınca.
Yol üstünde kara ip.
75) Karınca.
Bin kardeş bir eve girdi.
76) Karınca.
Karşıdan baletim bir tane
Yanana vardım bin tane.
77) Keçi boku.
Sandık açılır
Leblebi saçılır
78) Kedi.
Gelişi aslan gibi
Duruşu aslan gibi,
Yayılışı hasır gibi
Sürünür esir gibi.
79) Kedi.
Ocaklıktan sarkıttım,
Mahmut ağayı korkuttum
80- Kedi.
Yüklük üstünde kıllı yumak.
81) Keklik
Alaca, belece,
Kaldırıverdim yamaca
82) Kelebek.
Derede tin, tin, tepede tin, tin,
İliksiz, kemiksiz tin, tin.
83) Kelebek.
Kanadı var kuş değil,
Boynuzu var koç değil.
Keçi değil, koyun değil,
Hiç değil.
84) Kırlangıç.
Kara kaşık,
Duvara yapışık.
85) Koza (İpekböceği).
Arabalar takır, takır,
Babam neden fakir,
İpek ipliğinden halı dokur.
86) Kurbağa.
Metel, metel met atar,
Oturmuş bakla satar.
İnsanın gözüne
Çıldır çıldır bakar.
87) Kurbağa.
Dağda rak, rak
Suda vak, vak
Arşın ayaklı,
Burma bıyıklı.
88) Kuş.
Karşıdan baktım birçok,
Yanına vardım hiç yok.
89) Leylek
İki çubuk makas,
Hokkabaz mı hokkabaz.
90) Leylek.
Sap üstünde beyaz tüyler
91) Nünük.
Canı var, kanı yok
92- Ördek.
Suya düşer ıslanmaz,
Yere düşer paslanmaz
95- Pire.
Karadır katran değil,
Hoplar ama şeytan değil.
94- Salyangoz.
İki yıldız, Gözleri boynuz.
95) Salyangoz.
Çama, semerli eşek çıkar
96) Sıçan.
Kuyruklu kumbara,
Ekin taşır ambara.
97) Sıçan.
Tin, tin yürürsün,
Samur kürkü sürürsün.
Sen bir hanımsın,
Niye yaya yürürsün.
98) Sincap.
Daldan dala,
Kırmızı pala.
99- Sinek.
Şip, şip kaşık,
Duvara yapışık
100- Sümüklü böcek (salyangoz)
Semeri var eşek değil,
Ağaca çıkar insan değil,
Yazı yazar, kâtip değil.
101- Tavşan.
Arşın ayaklı,
Burma bıyıklı.
102) Tavşan.
Git, git, gidiver,
Şu kediyi tutuver,
Ne tatlı eti var,
Püsküllüce kıçı var.
103- Tavşan.
Daldan dala,
Kırmızı pala.
104) Tavşan
Fil firik.
Boynu yirik
105) Tavuk.
Pırıl, pırıl, pırıldar,
Karanlıkta fenerler.
Ömürleri kısadır.
106) Tavuk.
Adı bülbül, sarı sümbül.
107) Tavuk
Sen gidersin, o gider,
Yok onda kaygu keder,
Gündüz onun dostudur;
Gece, onu yok eder.
108) Tavuk.
Kanadı var uçamaz,
Deryalara kaçamaz,
Küçük bir evi var;
Kapısını açamaz
109) Tavuk, horoz.
Kavgadır, galebedir,
Kâhyalar birikmiş, muharebedir
Kürkün devre giyinmiş,
Sakalı iki paredir.
110) Yağ.
Elemez, melemez,
Ocak başına gelemez.
111) Yılan.
Değirmende gök kamış,
Allah, buna bakmamış,
Boynuz kulak takmamış.
112) Yılan.
Yer altında yağlı kayış.
113) Yumurta.
Mini, mini, min taşı,
İçinde beyler aşı,
Pişirirsen aş olur,
Pişirmezsen kuş olur.
114) Yumurta.
Ak saray içinde sarı sultan oturur,
Bunu bilen ölümden kurtulur.
115) Yumurta.
Benim bir kutum var,
İki çeşit otum var.
116- Yumurta.
Hastaya versen canlanır,
Arzu etsen kanlanır.
4 - BİTKİLERLE İLGİLİ BİLMECELER
117) Ağaç.
Uzun, uzun, uz yatar,
Oğlu, kızı düz yatar
Abdala ad takarlar,
Uzun boylusu olur.
118- Ayçiçeği (Güne bakan).
Karşısından baktım ay doğdu
Onu görenler oldu,
Anası kundaktayken,
Kızının kızı oldu.
119) Ayçiçeği.
Çıtır, çıtır yenir,
Buna eğlence denir.
120) Ayva.
Sarı kız sarkıp durur,
Düşeceğim diye korkup durur.
121) Ayva.
Dalda sarı tavuk yatar,
Dal kırılır, yerde yatar.
122) Bağ.
Anası yayvan kadın,
Babası büklüm hoca,
Oğlu sepette gezer,
Kızı gayetçe güzel.
123) Biber.
Yeni gelinin fesi
Acı gelir nefesi.
124) Biber.
Aldım yaktı
Attım yaktı.
125) Börek (ıspanaklı).
Ötesi bayır, berisi bayır,
İçinde bir yeşil çayır.
127) Buğday.
Umutlar, umutlar,
Gökyüzünde bulutlar,
Kurna, kurna su içer,
Boynuzundan yumurtlar.
128) Ceviz.
Ağaç üstünde kitli sandık.
129) Ceviz.
Kuru dalda kız oturur,
Eskisini çıkarmış, çıplak oturur.
130) Çam sakızı.
Gök öküz göğe bakar,
Ağzından ayran akar.
131) Çay,
Soksam köpürür,
Çeksem köpürür.
132) Çay.
Rengi kızıl, şarap değil,
Kışın denge ahbap değil.
133- Çilek.
Alçacık dallı,
Yemesi ballı.
134- Çilek.
Dere, tepe,
Çıngıl küpe
135- Domates.
Yeşil ağaçta kırmızı fincan.
136- Elma,
Pembe dudak,
Al yanak.
137) Fıstık.
Çıtır, çıtır yenir,
Buna eğlence denir.
138) Gül.
Şu karşıya ay doğdu,
Ayı görenler oldu.
Anası eşikteyken,
Babası beşikteyken,
Oğlunun bir oğlu oldu.
139) Haşhaş
Allah'ın işi
Tepesinde dişi
140) Havuç.
Yer altında kırmızı minare.
141) Helva.
Han gördüm, hamam gördüm,
Tuzsuz pişen aş gördüm.
142) Hindistan cevizi
Ne bakıyorsun maymun suratlı, o da Allah yapısı
143) Hindistan cevizi
Attım rafa,
Bir kuru kafa,
Yemesi tatlı,
Maymun suratlı.
144) Hurma.
Sarıdır ayva gibi,
Suludur elma gibi.
145- İğde (Urumide)
Kırmızı yastık,
İçine un bastık.
146) İğde
Bir masalım var: İçi odun pazarı, Ortası un pazarı, Dışı deri pazarı.
147) İğde.
Üç katlı bir dükkânım var: Alt katı marangoz,
İkinci katı kadifeci, üçüncü katı meşinci.
143) İncir.
Meyvesi gülsüz.
149- İncir.
Dışı deri gibi,
İçi darı gibi.
150- İncir.
Evin arkasına teke bağladım,
Boynuzunu köke bağladım.
151- Kabak.
Dışı kitli,
İçi bitli.
152- Kabak.
Uzun, uzun urganlar,
Ucunda bağlı kurbanlar.
153- Kabak.
Elemeden yoğurur,
Gün aşırı doğurur
154- Kahve.
İleri sürdüm kustu,
Geri çektim pustu.
155- Kara dut.
Zerre, zerre dal olur,
Yeşil iken al olur,
Tutacaksan hafif tut,
İki elin kan olur.
156- Kara dut.
Varma güzel yanına,
On parmağın bal olur.
Tutar isen hafif tut,
İki elin kan olur.
157- Karpuz.
Arabadan atladı
Pantolonu patladı.
158- Karpuz.
Benim bir mantom var: Dışı yeşil, içi kırmızı, düğmesi siyah.
159- Karpuz.
Allah yapar yapısını, Kul açar kapısını.
160- Karpuz.
Mantosu yeşil, entarisi kırmızı,
Bil bakalım, bu kimin kızı.
161- Karpuz.
Teptim tekerlendi,
Kestim şekerlendi.
162- Kavun.
Ah gidi âdem,
İçi dağlar badem
163- Kavun, bıçak.
Allah yapar yapısını,
Demir açar kapısını.
164- Keşir (Havuç)
Kırmızı Öküz kalkar,
Ucu yere batar.
165- Keşir,
Yer altında kızıl çivi
166) Kestane.
Dışı kazan karası,
İçi peynir mayası.
167- Kestane,
Alçacık boyu var,
Meşinden donu var.
168- Kestane.
Tencere kaynar,
Kara kız oynar.
169) Kestane.
Bir tarafı un pazarı, Bir tarafı meşin pazarı- 14
170- Kına.
Aldır alası,
Yeşildir çuhası.
Bunu bilmeyen,
Bir eşeğin sıpası
171) Kına,
Nedendir, nedendir,
Çevre kenarı bedendir.
Yeşil koydum, al çıktı,
Bilin kızlar nedendir.
172- Kızılcık.
Dere, tepe,
Çıngıl küpe
173) Kiraz.
Karşıdan baktım, al,
Ağzıma aldım, bal.
174- Kiraz
Dağlar, küpeler,
Şimdiden küpeler.
175- Kiraz.
Beyazla başladım, Yeşille işledim, Kırmızı ile işledim
176— Lahana.
Kat, kat yaprak,
Hazreti toprak,
Ya bunu bilecen,
Ya bu gece ölecen.
177- lahana.
Bahçe içinde dürülü bohça,
178- Lahana.
Kat, kat döşek,
Bunu bilmeyen eşek.
179- Limon
Ufacık fıçıcık,
İçi dolu turşucuk
130- Mercimek.
Mini, mini,
Küçük sini
131- Mercimek,
Fil, fil taşı,
Bilemezsen kıçını kaşı
132- Mercimek.
Alçacık boyu var,
Meşinden donu var
183- Mısır(Darı).
Hanım içerde,
Saçı dışarda.
184- Mısır.
Değirmene gider tadı yok,
Çörek yapar tadı var.
135- Nar.
Sarp kaya üstünde çingil asık,
içinde kavurma basık.
136- Nar.
Çarşıdan aldım bir tane,
Eve getirdim bin tane.
137- Nar.
Taht kurdum, tandır açıldı,
Kırmızı kah saçıldı.
188- Nar.
Osmancıktan sandık gelir,
Sandıkçılar yapamaz.
Arasında boncuk gelir,
Boncukçular dizemez.
Arasında mektup gelir,
Değme kâtip yazamaz.
189) Nar
Fili, fili fincan, içi dolu mercan.
189) Nergiz
Karşıdan baktım ildir ışık,
Yanma vardım, kınalı kaşık.
190) Patates
Yer altında yumrular.
Sarı, sarı kumrular.
191) Patates
Yer altında civcivli tavuk.
192) Patates
Yer altında, sarı yumurta.
193) Patlıcan
Alçacık boylu,
Kadife donlu.
194- Pamuk, çiğit
Benim bir tepem var,
Bir yanma kar yağar,
Bir yanma tolu yağar.
195- Prasa.
Yeraltında saklı dede
196- Sabun.
Bilmece, bildirmece,
El üstünde kaydırmaca.
197- Salatalık (Hıyar).
Ezel ezele gider,
Kökü mezara gider.
Anası kırklıyken,
Oğlu pazara gider.
198- Sarımsak.
Biz kırk kız idik,
Ezildik, büzüldük,
Bir fıçıya dizildik
199) Sigara.
Parasını el alır, Dumanını yel alır,
200) Soğan.
Kat, kat, katmer değil,
Kırmızıdır ama,elma değil.
201- Soğan.
Havaya atarım kırılmaz, Bir yumruğuma dayanmaz,
202- Süpürge.
Het dedim, hüt dedim,
Gel şuraya yat dedim
203- Şeftali.
204- Üzüm.
Bir yanı al,
Bir yanı beyaz
Tadı bal
205) Üzüm.
Benim bir sürü çocuklarım var;
Hepsinin de kökü çöplü.
206- Üzüm.
Alçacık dallı,
Yemesi tatlı.
207- Zeytin.
Şişi katık,
İçi kütük.
5- MANEVİ UNSURLAR İLE İLGİLİ VE DİĞER BİLMECELER
208- Akıl.
Karada bir gemi,
Başındadır yelkeni,
Nedir dümeni,
Bil bunu, göreyim seni
209- Haz. Havva.
Bir gün, bir çocuk doğmuş, ya kişi.
Annesi erkek, kendisi dişi.
210- ( İ ) Harfi.
İstanbul'da bir tane,
İzmir'de iki tane,
Adana'da hiç yok.
211- İstanbul
Lambayı üfledim,"is" dedi,
Tabağa vurdum,"tan” dedi,
Ben de sana "bul" dedim.
212- (N) Harfi var.
Denizin ortasında ne var?
213- Kur'an.
Kat, kat, yaprak,
Kadı Osman toprak
Bunu bilen bilsin,
Bilmeyen ölsün.
214- Kur'an.
Kat, kat ekmek,
Katını bükmek,
Katırın yükü,
Güzel ekmek.
215- Tanrı.
Ev sahibi, mülk sahibi,
Hani bunun ilk sahibi.
6- EŞYALAR İLE İLGİLİ BİLMECELER
216- Altın.
Sarıdır safran gibi,
Okunur Kur'an gibi,
Ya bunu bileceksin,
Ya bu gece öleceksin
217- Altın.
Yeraltında paslanmaz,
Suya düşer ıslanmaz.
213- Araba.
Dağdan gelir, takır, makır,
Ayakları gümüş, bakır.
219- Ateş.
Kara çuval içinde.
220- Ayakkabı
Küçücük mezar,
Dünyayı gezer.
221- Ayakkabı
Bağlarım yürür,
Çözerim durur.
222- Ayna.
Bilmece, bildirmece,
Resim yapar, gündüz, gece
223- Balta.
Kıra gider yalın gibi,
Eve gelir gelin gibi.
224- Balta, balık, tazı, tavşan.
Dağda takıldar,
Suda cıbıldar,
Arşın ayaklı,
Burma bıyıklı.
225- Bardak.
Bir kızım var, geleni, gideni öper
226- Barut.
Helemez, hülemez,
Ocak başına gelemez.
227- Baston,
Ben giderim, o gider,
Önümde tin, tin eder.
228- Bel.
Dam ardında dikili direk.
229- Boncuklu.
Davul var, davulu var,
Düdük var, düdüğü var,
Çalan çalamaz,
Kulağım duymaz.
230- Cezve.
Sürdüm şişti,
Çektim küstü.
231- Çeşme. (Oluk)
Dam ardında gollik tay.
232- Çeşme.
Kulağını büktükçe ağzı sulanır
233- Çift değneği(Meses)
Gündüz akşama kadar et tartar
234- Çift değneği.
Gündüz ete batar, Akşam aya bakar.
235- Çizme.
Kulağından tuttum,
Ucuna kadar ittim.
236- Çorap, ayak
Kıllı ağzını açtı,
Çıplak içine kaçtı.
237- Çömlek.
Tek ayaklı, iki kulaklı.
23S- Davul.
Geriden baktım dağ gibi, Yanına vardım kav gibi.
239- Düdüklü tencere
Bekçi değil düdüğü var,
Hanım değil göbeği var,
Tava değil kulpu var.
240- Ekmek tahtası.
Dört ayaklı, bir kuyruklu,
241- Fitil.
Cam içinde dik durur
242- Güğüm.
At üstünde kara bezengi.
243- Hamam.
Altı taş,
Üstü taş,
İçinde binbir baş.
244- Harita.
Denizi var, suyu yok
Şehri var, insanı yok.
245- Havan.
Şakka da şukka,
Bukka da bukka,
Antika tikka,
Mantika tikka.
246) Ibrık
Benim bir oğlum var, durmadan elime işer.
247- İz
Ben giderim o kalır.
248— İplik fabrikası
Ağırır, ağırır,
Beyaz kuzu doğurur.
249- Kapı.
Gelir leyli, gider leyli,
Bir ayak üstü durur leyli.
250- Kibrit.
Benim bir askerim var, başı kara.
251- Kova (Helke).
Kuru saldım, yaş çıktı.
252- Kömür.
Çarşıdan aldım, simsiyah,
Eve getirdim, kıpkırmızı.
253- Kumbara
Kanadı var uçamaz,
Deryalara kaçamaz.
Küçücük bir evi var
Kapısını açamaz.
254- Küpe.
Etten kantar,
Kırlenti tartar.
255- Lamba.
Benim bir minarem var
Altı deniz, üstünde ateş yanar.
256- Lamba.
Kuyunun içinde mercan.
257- Lamba.
Kuyu, kuyunun içinde,
Suyu, suyunun içinde,
Yılan ağzında kırmızı mercan
258- Mangal.
Altı taş, üstü taş,
İçinde bin bir baş.
259- Mektup.
Süt burada pişti,
Kokusu Halep’e düştü.
260- Mezar.
Yeraltında kitli sandık.
261- Minare.
İçi taş, dışı taş,
Dolaş ha, dolaş.
262- Ocak.
Kara tavuk, karnı yarık.
263- Para.
Bir ufacık mil taşı,
Dolaşır dağı taşı.
264- Para.
Ebemin ak tavuğu,
Yumurtası çok tavuğu.
265- Radyo.
Benim bir kutum var,
Dünyayı anlatır
266- Saat
Çın, çın hamam,
Kubbesi tamam,
Bir gelin aldım,
Babası imam.
267— Saban, Öküz, İnsan
Âdem aklı, geldi taktı; Altı gözlü, on ayaklı.
268- Sabun bezi.
Suda çimer,
Kazığa biner.
269- Satır.
Kara tavuk,
Kıçı yoluk.
270- Sigara kâğıdı
Dağdan attım kırılmadı,
Bir tükmüğüme dayanmadı
271- Somye.
Dört ayaklı,
Tel suratlı.
272- Tabanca.
Namussuz gâvur,
Eline aldın mı bağırır.
273- Terazi.
Altı ayaklı fil,
Ortasında dil.
274- Terazi.
İki çarığı çattım,
Pencereye attım.
275- Tespih.
99 Cemaat, iki müezzin, bir imam.
276- Tüfek.
Dağa gider seslenir,
Eve gelir paslanır.
277- Traktör.
Hele, hele, helesi var,
Başında püskülü var,
Açlığından karnı gider
278- Tren.
Karşıdan baktım dağ gibi,
Yanına vardım ev gibi,
Etekleri ıslık çalıyor,
Kendisi sultan gibi.
279- Tren.
Ufak, ufak odalar,
Birbirini kovalar.
280- Ustura.
Masal, masal, matlamış,
Saç, sakal atlamış.
281- Vapur.
Karşıdan gelişi hıznan,
Gidişi bin yıldıznan.
282- Yatak.
Gece benim, gündüz evin.
283- Yatak.
Gece belada, gündüz kalede.
284- Yol.
Dedemin bir sarığı var, sararım, sararım bitmez.
235- Yuvak (Lo taşı).
Benim bir dedem var, iki deliği var.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
